Podstawa programowa przedmiotu plastyka

II etap edukacyjny: klasy IV–VIII

 

Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań

   twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła.

II. Doskonalenie umiejętności plastycznych – ekspresja twórcza przejawiająca się

    w działaniach indywidualnych i zespołowych.

III. Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu kultury plastycznej, jej narodowego

     i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego.

 

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań

twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła.

Uczeń:

1)  wykazuje się znajomością dziedzin sztuk plastycznych: malarstwa, rzeźby, grafiki,

architektury (łącznie z architekturą wnętrz), rysunku, scenografii, sztuki

użytkowej dawnej i współczesnej (w tym rzemiosła artystycznego); rozumie

funkcje tych dziedzin i charakteryzuje ich język; rozróżnia sposoby i style wypowiedzi

w obrębie dyscyplin; zna współczesne formy wypowiedzi artystycznej,

wymykające się tradycyjnym klasyfikacjom, jak: happening, performance,

asamblaż; sztuka nowych mediów;

2) rozróżnia cechy i rodzaje kompozycji w naturze oraz w sztukach plastycznych

(odnajduje je w dziełach mistrzów, a także w tworach i zjawiskach przyrody);Szkoła podstawowa — plas

tworzy różnorodne układy kompozycyjne na płaszczyźnie i w przestrzeni (kompozycje

otwarte i zamknięte, rytmiczne, symetryczne, statyczne i dynamiczne);

ustala właściwe proporcje poszczególnych elementów kompozycyjnych,

umiejętnie równoważy kompozycję, wykorzystując kształt i kontrast form;

3) klasyfikuje barwy w sztukach plastycznych; wykazuje się znajomością pojęć:

gama barwna, koło barw, barwy podstawowe i pochodne, temperatura

barwy, walor barwy; rozróżnia i identyfikuje w dziełach mistrzów i własnych

kontrasty barwne: temperaturowe, dopełnieniowe i walorowe; podejmuje

działania twórcze z wyobraźni i z zakresu interpretacji natury, uwzględniające

problematykę barwy;

4) charakteryzuje i rozróżnia sposoby uzyskania iluzji przestrzeni w kompozycjach

płaskich; rozpoznaje rodzaje perspektyw (w tym m.in.: rzędowa, kulisowa,

aksonometryczna, barwna, powietrzna, zbieżna); rozpoznaje i świadomie

stosuje światłocień, jako sposób uzyskania iluzji przestrzeni; podejmuje działania

kreatywne z wyobraźni i z natury, skoncentrowane wokół problematyki

iluzji przestrzeni;

5) charakteryzuje pozostałe środki wyrazu artystycznego, takie jak: linia, plama,

faktura; wykorzystuje wskazane środki w działaniach plastycznych (kompozycjach

z wyobraźni i transpozycji natury);

6) rozróżnia gatunki i tematykę dzieł w sztukach plastycznych (portret, autoportret,

pejzaż, martwa natura, sceny: rodzajowa, religijna, mitologiczna, historyczna

i batalistyczna); niektóre z tych gatunków odnajduje w grafice i w rzeźbie;

w rysunku rozpoznaje studium z natury, karykaturę, komiks, rozumie,

czym jest w sztuce abstrakcja i fantastyka; podejmuje działania z wyobraźni

i z natury w zakresie utrwalania i świadomości gatunków i tematów w sztuce,

stosuje w tym zakresie różnorodne formy wypowiedzi (szkice rysunkowe, fotografie

zaaranżowanych scen i motywów, fotomontaż).

 

II. Doskonalenie umiejętności plastycznych – ekspresja twórcza przejawiająca się

w działaniach indywidualnych i zespołowych. Uczeń:

1) w zadaniach plastycznych interpretuje obserwowane przedmioty, motywy

i zjawiska, stosując środki wyrazu zgodnie z własnym odczuciem; w wyższych

klasach podejmuje również próby rysunkowego studium z natury;

2) wyraża w pracach plastycznych uczucia i emocje wobec rzeczywistości, a także

płynące z inspiracji muzycznych czy literackich (impresja i ekspresja); rysuje,

maluje, ilustruje zjawiska i wydarzenia realne i wyobrażone (także w korelacji

z innymi przedmiotami);

3) modeluje bryły i reliefy, konstruuje samodzielnie małe rzeźbiarskie formy

przestrzenne i bryły architektoniczne, a większe projekty realizuje we współpracy

z innymi; tworzy aranżacje przestrzenne z gotowych elementów stosując

układy kompozycyjne właściwe dla uzyskania zamierzonego wyrazu;

4) projektuje graficzne formy użytkowe (zaproszenie, okładka, plakat); kształtuje

przestrzenne formy dekoracyjne i scenograficzne – indywidualnie i w zespole;

umiejętności te wykorzystuje w przygotowywaniu imprez i uroczystości szkolnych,

np. powiązanych z kalendarzem różnego typu świąt;

5) podejmuje próby integracji sztuk tworząc zespołowo teatr plastyczny (animacja

form plastycznych w przestrzeni plus światło i dźwięk ) oraz realizując

rodzaje kreacji z pogranicza plastyki i pokrewnych dziedzin jak pantomima, taniec,

film animowany;

6) stosuje różnorodne techniki plastyczne (proste techniki graficzne, rzeźbiarskie,

malarskie, elementy obrazowania cyfrowego fotograficznego i z wykorzystaniem

wybranych graficznych programów komputerowych);

7) podejmuje działania z zakresu estetycznego kształtowania otoczenia; projektuje

i realizuje formy dekoracyjne, podnoszące estetykę otoczenia (wykorzystuje

elementy gotowe, aranżując własny pokój, np. projektując nakrycie

stołu na uroczystość rodzinną z wykorzystaniem m.in. dekoracji kwiatowej;

uwzględnia zasady estetyki podawania potraw).

 

III. Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu kultury plastycznej, jej narodowego

i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego. Uczeń:

1) zna dziedzictwo kulturowe najbliższego otoczenia, wymienia zabytki i dzieła

architektury (historycznej i współczesnej);

2) zapoznaje się z twórczością artystów w obrębie „małej ojczyzny”;

3) rozumie znaczenie twórczości ludowej; rozróżnia różne jej formy; zna pojęcia

sztuka ludowa i etnografia;

4) wymienia, rozpoznaje i charakteryzuje najważniejsze obiekty kultury wizualnej

w Polsce, wskazuje ich twórców;

5) rozpoznaje wybrane, najbardziej istotne dzieła z dorobku innych narodów;

6) rozumie i charakteryzuje na wybranych przykładach z różnych dziedzin pojęcie

stylu w sztuce;

7) wykazuje się znajomością najważniejszych muzeów i kolekcji dzieł sztuki

w Polsce i na świecie;

8) zna i stosuje zasady prezentacji i upowszechniania dzieł zgodnie z prawem

i etyką.